Niestety każdego psa dopada starość, jest to nieunikniony etap rozwojowy każdego organizmu. Dla nas opiekunów jest to również trudny okres, bo dociera do nas, że zostało nam coraz mniej czasu z naszym ukochanym czworonogiem. Jednakże starość nie musi być smutna, nudna, wręcz przeciwnie może być to naprawdę piękny czas w życiu naszego pupila, o ile dobrze o niego zadbamy. Psi senior również ma swoje potrzeby! Często ograniczamy aktywność psom na starość, ale to nie znaczy, że one tego chcą. Można w sposób mądry zapewnić ciekawe i rozwojowe aktywności dla psa w podeszłym wieku.
Oczywiście bilans potrzeb u psa seniora się zmienia, ale to nie znaczy, że ich brakuje. Czy to pies młody, czy starszy ma swoje aktywności, które wpływają na jego realizację potrzeb. Pomimo zmian w zachowaniu psa związanych z procesem starzenia się nadal ma on potrzebę bycia psem. Oczywiście zmiany starzenia się np. objawy demencji, zmniejszona ruchomość wpływają na psa, ale możemy szukać innych alternatyw, aby nasz pies mógł się realizować i cieszyć z tych aktywności.
Pierwsze oznaki starzenia się
Kiedy możemy powiedzieć, że pies staje się starszy? Czy jest jakiś określony wiek? Wiek, w którym mówimy o psim seniorze, będzie również wynikał z rasowości i przede wszystkim wielkości. Psy ras małych przeciętnie żyją dużo dłużej niż psy ras olbrzymich. Jednakże na rynku zwierzęcym przyjmuje się, że seniorzy zaczynają się od 7 do 8 roku życia. Wszelkie preparaty dla seniorów są oznakowane, że są przeznaczone dla psów powyżej 7 roku życia. Jednakże można przyjąć, że psy ras małych zaczynają proces starzenia około 10 roku życia a psy ras olbrzymich nawet i od 6 roku życia. To są tylko umowne wartości, każdy pies jest jednostką indywidualną i to pod nią powinniśmy uwzględniać wszystkie zmienne. Proces starzenia może wynikać z wielu czynników np:
- Dieta,
- Czynniki zewnętrzne (wystawnie na mróz, upał),
- Choroby,
- Urazy,
- Stres w życiu psa,
- Eksploatacja psa (psy pracujące np. policyjne),
- Oraz wiele innych.
No dobrze, ale jak rozpoznać pierwsze objawy starzenia się psa? Psy, jak i ludzie siwieją, pierwsze siwe włoski to niepozorne znaki o starości. Oznacza to, że psi organizm nie wydziela odpowiedniej liczby melatoniny, która odpowiada za kolor sierści. Z wiekiem najszybciej obciąża się układ ruchowy zwierzęcia. Zaczyna się pojawiać ból w ruchu, wynikający z mniejszej ilości tkanki chrzęstnej w stawach. Uwypuklają się dotychczasowe kontuzje w układzie ruchu np. kulawizny. Przez co możemy zauważyć mniejszą chęć długich spacerów lub zmniejszona aktywność podczas zabawy/ruchu. Niektóre psy mniej chętnie wchodzą na łóżka czy kanapy, bo skakanie sprawia jakiś dyskomfort.
U niektórych psów zdarzają się problemy związane z pokarmem, często wynikają one z bardziej bolących zębów. Może wynikać to z odkładającego się kamienia lub jakichś urazów zębów. Często można zauważyć, że starszy pies nie chce gryźć twardych gryzaków, które wcześniej nie sprawiały mu problemów. Niektóre psy odmawiają przyjmowania posiłków, szczególnie karmy suchej. Przyjmuje się, że na starość psy chudną ze względu na zmniejszony apetytu. I podobnie jak i u nas wzrok i słuch z wiekiem są coraz gorsze. Jeśli pies coraz trudniej zauważa leżące rzeczy na podłodze, nie widzi od razu, gdzie dajemy mu chrupka, błądzi wzrokiem, a może częściej obawia się oczywistych rzeczy, to możemy mówić o stopniowym pogorszeniu wzroku. To samo dotyczy się słuchu, jeśli nie widzimy reakcji psa na oczywiste sytuacje np. wołanie na jedzenie, na spacer to też możemy to już określać jako deficyty. Jeśli pojawia się jakakolwiek dysfunkcja poznawcza, warto się skonsultować z lekarzem weterynarii w celu jej potwierdzenia. Objawy podeszłego wieku dotyczą każdego psa, ale może się to dziać w różnym tempie. Dlatego warto monitorować swojego pupila poprzez regularne wizyty u weterynarza.
Najczęstsze choroby starszych psów
Niestety seniorski wiek wpływa na obniżenie odporności, przez co patogeny dużo łatwiej dostają się do psiego organizmu. Często dochodzi do infekcji układu oddechowego, pęcherza moczowego czy objawów ze strony przewodu pokarmowego. U wielu psów dochodzą problemy związane z pracą serca, dlatego warto profilaktycznie co roku je sprawdzać.
Choroby serca są często bardzo trudne do wykrycia na wczesnym etapie, ale i tak warto regularnie je badać. Niestety stawy naszych czworonogów są również podatne na artretyzm, który w szczególności dotyczy ras dużych i olbrzymich. Psy z nadwagą, otyłością są bardziej podatne na to schorzenie. U psów krótko nożnych problemy z kręgosłupem są realnym zagrożeniem np. dyskopatia lub wypadnięcie dysku. W szczególności w podeszłym wieku psa, gdy mięśnie kręgosłupa są osłabione. U psów, które miały problem z dysplazją, objawy mogą się nasilać wraz z wiekiem. Każdy nieleczony uraz czy problem zdrowotny będzie się nawarstwiał.
Warto też monitorować skórę i sierść psa. Z wiekiem psy są coraz bardziej podatne na występowanie guzów i różnych zmian skórnych, które mogą mieć podłoże rakowe. Więc każda zmiana powinna być obejrzana przez weterynarza i ewentualnie sprawdzona pod kątem komórek rakowych. U suk niekastrowanych z wiekiem jest coraz większe prawdopodobieństwo wystąpienia ropomacicza lub raka listwy mlecznej. U samców natomiast jest zwiększone ryzyko przerostu prostaty i raka jąder. Bariera lipidowa naskórka z wiekiem jest dużo słabsza, przez co częściej pojawiają się brodawki na skórze, drożdżaki, liszaje oraz inne problemy związane ze skórą i sierścią.
Większość psów w podeszłym wieku ma stwierdzoną zaćmę starszą, która wpływa na pogorszenie wzroku u psa. Objawy chorób starczych nie ominą żadnego psa, ale możemy szybko je diagnozować i wpływać na większy komfort zwierzęcia. Regularne badania kliniczne powinny być standardem przy posiadaniu psa seniora. Osłuchiwanie serca, kontrolne badanie krwi (w tym parametry hormonów tarczycy, wątrobowe, nerkowe, morfologia), moczu, kału powinny być robione przynajmniej raz w roku, a nawet i częściej. Warto też monitorować układ ruchu i być w kontakcie z fizjoterapeutą.
Sprawność umysłowa psów w podeszłym wieku
Potrzeby starszego psa są równie ważne, jak na każdym innym etapie rozwojowym. Pomimo mniejszych możliwości fizycznych, potrzeby umysłowe są nadal ważne i powinny być realizowane. To od nas zależy, jak będzie wyglądała psia starość. Czy pies ją przeleży w posłaniu, czy będzie mógł jeszcze korzystać z życia. To często my opiekunowie, nie poświęcamy tyle uwagi co psom młodszym i przyklejamy łatkę psom seniorom jako psom nieaktywnym.
Jeśli nie stymulujemy psiej głowy, dużo częściej może dojść do zespołu dysfunkcji, czy psiego alzheimera. Nie pracują dane ośrodki w mózgu, przez co się wyłączają, jeśli utrzymujemy psa na jakimś poziomie, to lepiej funkcjonuje. I nie trzeba robić bardzo długich, aktywnych spacerów, żeby zrealizować psa. Można w sposób mądry i mało wysiłkowy popracować z psim seniorem. Świetną opcją jest robienie noseworku, czyli odszukiwania próbek zapachowych, poziom aktywności można dostosować do psa. Również psi fitness może być świetną stymulacją oraz wpływa pozytywnie na układ ruchu. Niektórzy psi seniorzy będą świetnie się odnajdywali na krótkich, regularnych spacerach, gdzie mają kontakty ze zrównoważonymi psami. Proces starzenia się psa nie musi być trudny ani smutny to zależy od nas opiekunów, jak poprowadzimy psa w tym czasie.
Pies senior jak mu pomóc?
Jakość życia starszego psa jest bardzo ważna, aby był szczęśliwy i aktywny. Czy możemy jakoś pomóc psu w tym okresie? Tak, oprócz stałej opieki weterynaryjnej i profilaktycznych badań warto uwzględnić prowidłową dietę i utrzymanie dobrej kondycji mięśni oraz całego układu ruchu. Odpowiednio zbilansowana dieta przyczynia się do utrzymania lepszej odporności psa. Szczególności u psiego seniora w posiłku powinno znajdować się białko dobrej jakości oraz o wysokiej przyswajalności, aby utrzymać odpowiednią masę mięśniową.
Posiłki nie powinny być duże, nie chcemy doprowadzić do otyłości starszego psa. Na starość psom trudniej spalić dodatkowo kalorie, ponieważ czworonogi zazwyczaj mają niższą aktywność fizyczną. A każdy nadmiarowy kilogram wpływa negatywnie na jakość i długość życia naszego pupila. Dlatego kontrola wagi jest bardzo ważna. Psy na starość mają często problem z piciem wody, przez co się odwadniają, dlatego warto zadbać o dobre nawodnienie psa. Można w tym celu zwiększyć ilość mokrego jedzenia w diecie lub namaczać karmę suchą.
Również można mrozić psie jogurty lub inne półpłynne przekąski, aby zachęcić psa do ich spożycia. Układ ruchu zazwyczaj jako pierwszy daje znaki o starości, dlatego możemy wspierać psa odpowiednią suplementacją. Zaleca się podawać preparaty, które wpływają na jakość i elastyczność chrząstek stawowych są to produkty, które zawierają DHA (suplementacja omega 3). Dodatkowo wpływają one na odporność, ograniczają zapalenia w organizmie. Jakąkolwiek suplementacje warto skonsultować z lekarzem weterynarii, aby nie zaszkodzić zwierzęciu. Dodatkowo można wybrać się do psiego fizjoterapeuty, aby wpłynąć na poprawę układu ruchowego. Nie zapominajmy o aktywnościach dostosowanych do naszego psiego seniora. Jeden pies jeszcze będzie miał ochotę na szaleństwa na spacerach a inny będzie świetnie się bawił podczas wyszukiwania zapachu cynamonu na zajęciach nosework. To jak będzie wyglądała starość naszego psa zależy od nas!