Psy są naszymi wiernymi towarzyszami – pełnią funkcje ratownicze, pracują z weteranami i dziećmi. Jednak pojawia się ważne pytanie: Jak psi towarzysze komunikują się z nami i między sobą? Okazuje się, że klucz do zrozumienia psiej mowy leży w języku ciała. Tym razem przyjrzymy się bliżej stresowi. Zobaczcie, w jaki sposób się objawia oraz jak temu zaradzić.
Czym jest stres?
Stres u psów jest reakcją organizmu na sytuacje, które są dla nich trudne, przerażające lub niepokojące. Podobnie jak u ludzi, stres może być wywołany różnymi czynnikami i objawiać się w różny sposób. W jakich sytuacjach pies może się stresować? Jakie są sytuacje wywołujące stres u psów? Jak go rozpoznać i złagodzić?
- Zmiany w otoczeniu: Przeprowadzka, nowy dom, nowi domownicy lub zwierzęta domowe, nagła zmiana w rutynie.
- Brak odpowiedniego wysiłku fizycznego i umysłowego: Brak odpowiedniej ilości ruchu oraz stymulacji zmysłów może prowadzić do nadmiernego stresu.
- Brak odpowiedniego kontaktu społecznego: Psom potrzebna jest interakcja z ludźmi i innymi zwierzętami. Całkowite odcięcie od innych zwierząt oraz ludzi, może wywołać stres u psa.
- Tęsknota: Psom zazwyczaj zależy na bliskości z opiekunem, a ich oddzielenie może prowadzić do lęku separacyjnego. Podobnie sprawa wygląda w przypadku tęsknoty za drugim psem.
- Nieprzyjemne doświadczenia: Traumatyczne przeżycia mogą prowadzić do chronicznego stresu. Zazwyczaj psy schroniskowe zmagają się z trudną przeszłością i potrzebują sporo czasu, aby o niej zapomnieć.
- Brak odpowiedniego treningu: Brak odpowiedniego szkolenia może sprawić, że pies czuje się niepewnie w różnych sytuacjach. Nie wiedząc jak sobie radzić, popada w stres, a nawet lęki.
- Brak snu: Kiedy pies jest silnie przywiązany do człowieka i nie potrafi odpoczywać, brak snu może powodować agresję i stres.
Sytuacje stresowe u psów
Istnieje kilka sytuacji, w których psy zazwyczaj czują się niekomfortowo. Zaliczamy do nich wizyty u weterynarza, zabiegi pielęgnacyjne, podróże czy tłoczne miejsce. Przed każdą nową aktywnością, warto wprowadzić trening adaptacyjny. Na czym to polega? Wyobraźcie sobie, że nie przepadacie za poznawaniem nowych osób, ale musicie iść na pewną imprezę. Znacznie lepiej poczulibyście się, gdyby szedł z Wami ktoś znajomy prawda? Można się wtedy go trzymać, zagadać i otrzymać wsparcie. Podobnie sprawa wygląda u psów. Nigdy nie zostawiajcie ich samych sobie w trudnej dla nich sytuacji. Po pierwsze ważna jest obserwacja zachowań psa podczas stresu, zadajcie sobie pytanie, co wywołuje stres u psa, kiedy występuje, czego dokładnie się obawia. Wtedy wkroczcie Wy. Bądźcie jego podporą, skupiajcie go na sobie, zwiększajcie dystans, a jeżeli nic nie pomaga, to po prostu starajcie się go uspokoić.
Ważne! Kluczowym elementem w psiej komunikacji, są również Wasze emocje. Pies doskonale potrafi je odczytać, nawet najmniejszą zmianę. Dlatego nie panikujcie, opanujcie oddech, nerwy i emocje. Bądźcie ostoją dla swojego psa. Mówcie do niego spokojnym głosem “wszystko dobrze, spokojnie”, głaszczcie go, a nawet przytulcie, jeśli widzicie, że tego w tej chwili potrzebuje.
Jeżeli to możliwe, zabierzcie psa ze stresującej sytuacji czy miejsca. Idealnie, jeżeli mielibyście możliwość przygotowania psa, odwrażliwiania go na daną rzecz. Przykładowo, jeżeli zabiegi pielęgnacyjne przyprawiają go o zawał, rozpocznijcie trening kooperacyjny. Stopniowo oswajajcie psa z przyrządami, wzmacniajcie pozytywne skojarzenie z ich dotykiem, dźwiękiem. Dopiero kiedy pies będzie gotowy, zacznijcie ich używać, zwiększając czas zabiegów.
Sygnały psiej komunikacji
Do podstawowych sygnałów uspokajających wysyłanych przez psa należą:
- odwracanie głowy
- pokazywanie białek oczu
- silne odwracanie ciała
- oblizywanie się
- ziajanie
- ślinienie się
- zastygnięcie w bezruchu
- podnoszenie łapki
- otrzepanie się
- udawanie węszenia
- spowolnione ruchy
- przywieranie do ziemi
- intensywne mruganie oczami
- znaczenie terenu
- pokazywanie zębów tzw. uśmiechanie się
- głośne mlaskanie
- ziewanie
Więcej o psich sygnałach, dowiesz się z naszej książki “Dekoder Psów”. Omawiamy w niej ponad 20 psich sygnałów i sprawdzamy jakie mają znaczenie.
Pierwszym ważnym objawem psiego stresu jest odwracanie głowy. To szybki ruch, który może łatwo umknąć naszej uwadze. Pies, obracając głowę, informuje nas, że czuje się niekomfortowo w danej sytuacji. Wodzenie oczami i intensywne mruganie to również sygnały, że coś go niepokoi, szczególnie w obliczu potencjalnego zagrożenia. Kiedy psy starają się uniknąć konfliktu, zazwyczaj unikają kontaktu wzrokowego, co sprawia, że ich spojrzenie jest łagodniejsze i nie prowokuje walki.
Kolejnym sygnałem jest odwracanie się bokiem lub tyłem do nas. To zachowanie występuje w sytuacjach, które są zbyt gwałtowne lub gdy właściciel jest zdenerwowany. Chociaż ludzie czasem to błędnie interpretują jako brak szacunku – w rzeczywistości jest to próba uniknięcia konfliktu.
Ziewanie, to również ważny sygnał, który pomaga psom rozładować napięcie i stres. Często pojawia się, gdy są zbyt pobudzone lub próbują uniknąć konfrontacji. Bardzo często ziewanie pojawia się już u szczeniaków, szczególnie gdy są zdenerwowane.
Oczy psa również wiele mówią o jego nastroju. Agresywne psy przed atakiem często wykazują skoncentrowane i zimne spojrzenie. Z kolei przyjazne psy mają spokojne, ciepłe spojrzenie i lekko przymrużone źrenice. Zdenerwowany pies może pokazywać białka oczu i odwracać głowę. Ruch ogonem to inny sygnał, który może być trudny do odczytania. Nie zawsze oznacza on radość – czasem jest oznaką stresu lub dużego pobudzenia.
Kluczowe znaczenie mają również uszy psa. Położone wzdłuż opuszczonej głowy mogą oznaczać strach.
Reakcja psów na stres
Długotrwały stres może wywołać u psa szereg problemów zdrowotnych. Podczas stresu uwalnia się kortyzol. Jego wysoki poziom zaburza gospodarkę białkową, tłuszczową, węglowodanową oraz wodno – elektrolitową organizmu. Pies może nabawić się zaburzeń kompulsywno-obsesyjnych (np. gonienie swojego ogona, nadmierne wylizywanie łap), popaść w agresję lub inne problemy behawioralne. Dlatego tak ważne jest szybkie reagowanie na wszelkie objawy stresu oraz ingerowanie w sytuacje stresowe dla psów. Jeżeli macie jakiekolwiek wątpliwości, koniecznie zwróćcie się o pomoc do specjalisty. Silny stres u psów jest zawsze czymś złym i nie należy tego bagatelizować.
Komunikacja to podstawa
Pies może używać wielu sygnałów, aby przekazać swoje emocje. Nie każdy ruch łapką, ziewnięcie czy oblizywanie się będzie sygnałem uspokajającym, ponieważ wiele zależy od kontekstu i sytuacji. Dlatego ważne jest, aby każdy opiekun nauczył się czytać sygnały swojego psa i wiedział, jak reagować.
Warto również pamiętać, że otoczenie i sytuacja mają wpływ na interpretację psich sygnałów. Dlatego zawsze trzeba analizować całą sytuację, aby lepiej zrozumieć, co chce przekazać nasz czworonożny przyjaciel.
Zrozumienie psiej komunikacji to klucz do budowania silniejszych relacji z naszymi psimi towarzyszami. Pies “mówi” do nas językiem ciała, a naszym zadaniem jest nauczyć się go słuchać.
Sprawdź się!
Przyjrzyjcie się dokładnie zdjęciu poniżej. Zastanówcie się, czy pies czuje się komfortowo w tej sytuacji? Spróbujcie odgadnąć jakie wysyła sygnały uspokajające. Zestresowany pies, który nie zostanie wysłuchany może zacząć pokazywać zęby, warczeć, a nawet ugryźć. Będzie to niestety wina opiekuna, który ignorował wszelkie komunikaty swojego psa. Pamiętajcie, pies to nie zabawka. To żywe stworzenie, które komunikuje się z nami jak tylko potrafi.
- oblizywanie się
- pokazywanie białek oczu
- próba uciekania
- odwracanie głowy
- ziajanie
- położone uszy