Samoregulacja psa odnosi się do jego zdolności radzenia sobie z własnymi emocjami. Nie każdemu psu umiejętność radzenia sobie na co dzień ze swoimi emocjami przychodzi łatwo. Dla wielu psiaków, zwłaszcza tych z nieznaną lub ciężką przeszłością, nawet najprostsze sytuacje mogą być przyczyną stresu. Psy pod wpływem najdrobniejszych bodźców mogą stać się nadpobudliwe i reaktywne. Rolą przewodnika jest pomóc psu odnaleźć strategie, które będzie mógł wykorzystać w trudnych dla siebie momentach.
Jakie działania wspierają samoregulację u psa?
Bieganie: Podczas biegania, pies uwalnia nagromadzone napięcie i stres, co prowadzi do uczucia ulgi. Jeśli nasz pies jest narażony na chroniczny stres, to wprowadziłabym regularne bieganie na łonie natury, bądź w miejscach, w których jest mała ilość bodźców, taka aktywność pomaga ujść emocjom, które mogą się gromadzić w psim organizmie. Warto zaznaczyć, że taka aktywność poprawia jakości snu, co długofalowo przekłada się na psa, który jest w stanie podnieść swój próg wytrzymałości na stres.
Węszenie: Jest to działanie, dzięki któremu pies się wycisza, jeśli widzisz, że Twój pies na widok innego psa zatrzymuje się i zaczyna węszyć, pozwól mu na to, dodatkowo możesz dorzucić w to miejsce trochę suchej karmy, po to, aby wzmocnić w nim element wyszukiwania. Oczywiście obserwuj otoczenie! Jeśli drugi opiekun zbliża się ze swoim psem w waszą stronę, warto zastosować strategię odejścia, zbudowania dystansu. Warto również z psem trenować nosework, pamiętaj, że węch to najważniejszy zmysł psów. Dzięki niemu pies zbiera informacje o otaczającym go świecie oraz innych czworonogach. Węch jest najbardziej rozwiniętym zmysłem u psa. Dodatkowo węszenie pełni rolę komunikatu, jest to sygnał uspokajający wysyłany przez psy. Dlatego też, zanim zaczniecie rzucać smaki w trawę psu, dobrze obserwujcie, jak przebiega komunikacja, wtedy absolutnie nie rzucamy jedzenia, ponieważ może to spowodować konflikt między psami.
Kontakt socjalny z opiekunem: Są psy, które korzystają z takiej strategii w trudnych dla siebie sytuacjach, proszą opiekuna o pomoc. Możemy zaobserwować u psa zatrzymanie się, spojrzenie na nas, niektóre psy potrafią zaoferować trening. Zaczynają iść przy nodze same z siebie, robią sztuczki, przedstawiają pewne zachowania wyuczone, próbują zatracić się w kontakcie z opiekunem, aby nie musieć być w sytuacji dla nich trudnych. Inną strategią będzie tutaj prośba o dotyk, są psy, u których następuje obniżenie napięcia, regulacja emocji w momencie, w którym są masowane po łopatkach, dotykane przez opiekuna.
Noszenie czegoś w pysku: Niektórym psom posiadanie pomaga w radzeniu sobie z emocjami. Trzymanie przedmiotu może zwiększać poczucie pewności siebie, pies trzyma trofeum i łatwiej jest mu poradzić sobie, można takie zachowanie psa zaobserwować, kiedy przychodzą goście, to niektóre psy łapią zabawkę w pysk i chodzą z nią po mieszkaniu, na spacerze niektóre psy przemieszczają się z patykiem, mogą np. skorzystać z tego, kiedy idą w gęstym tłumie.
Szarpanie: Są psy, które wyładowują swoje emocje podczas szarpania się, np. szarpakami bądź też patroszeniem zabawek, czy też pudełek kartonowych, rozrywanie może pozytywnie wpływać na eliminacje negatywnych emocji.
Odchodzenie od stresujących sytuacji: Tutaj obserwujemy psiaka i odczytujemy jego sygnały, jeśli nasz pies stara się odejść po łuku, to idziemy wraz z nim. Nie starajcie się na siłę skracać dystansu, ten dystans kiedyś sam przez psa zostanie skrócony, na razie pies czuje się bezpiecznie w odległości dwudziestu metrów, za jakiś czas będzie to szesnaście, aż w końcu przez ilość powtórek gdzie nic się strasznego nie działo, dystans zostanie skrócony do paru metrów. Pamiętajcie, że świat się nie zawali, jeśli zawrócicie na trasie, zmienicie kierunek.
Kompetencje społeczne u psa: Są psy, które komunikują już drugiemu psu, aby ten się nie zbliżał, mówią swoją postawą, spojrzeniem, aby ten drugi zachował dystans, bądź dał nieco więcej czasu. Warto rozwijać kompetencje społeczne u swojego psa, do tego z pomocą przychodzą takie pozycje jak “W harmonii z psem”, dzięki tej interaktywnej książce dowiecie się jak odczytywać psie sygnały oraz jak na nie reagować, dodatkowo jako uzupełnienie “Dekoder psów”. Jeśli chodzi o praktykę, to polecam zorganizowane psie spotkania, spacery socjalizacyjne pod okiem behawiorystów. W ofercie Wojtków Szkolenia mamy psie spotkania, na których opiekunowie uczą się odczytywania psich sygnałów oraz reagowania na nie. Jest to harmonizacja z psem w praktyce.
Emocje psa, samoregulacja i samokontrola.
Jedną z technik, jaką można zastosować to trening samokontroli psa, trening cierpliwości, trening budowania odporności na frustrację. Jednak tutaj chciałabym zaznaczyć, że w bardzo stresujących sytuacjach emocje psa nie ulegną zmianie, kiedy my narzucimy psu przykładowo treningowy siad. Widziałam wiele psów, które usadzone siedziały, jednak były całe roztrzęsione, były w emocjach. Nie neguję takiej formy radzenia sobie w trudnych sytuacjach, ale to powinno być rzadkością, kiedy nie mamy innego wyboru. Jeśli jest możliwość odejścia i spokojnej obserwacji w dystansie to warto wybrać tę formę, mieć podejście behawioralne do psa, nie próbować wszystkiego rozwiązywać treningiem, komendami. Zarządzanie emocjami jest niezmiernie trudne, warto zastanowić się jak obniżyć to napięcie, może szarpanie? Może węszenie? A nie jak uziemić psa. Rozwiązuj problem, a nie maskuj.
Jak można poprowadzić taki trening? Kiedy już w warunkach domowych mamy wypracowane pewne hasła, to wynosimy je na zewnątrz, w rozcieńczone warunki. Jeśli docelowo chcę, aby mój pies mijał się z drugim psem, idąc przy mojej nodze, to najpierw uczę go skupienia uwagi, dodatkowo dokładam taką cegiełkę jak mocna relacja, silna więź oparta na zaufaniu, następnie ćwiczę chodzenie przy nodze bez bodźców, wybieram takie pory na trening, aby pies był w stanie ćwiczyć. Z czasem proszę psa o przejście przy nodze, kiedy w oddali jest pies, a w późniejszych etapach ten dystans skracam, co jest bardzo istotne, nawet jeśli macie fantastycznie wypracowaną umiejętność chodzenia przy nodze, czy siad. To jeśli ten drugi pies rwie do waszego, to musicie się liczyć z tym, że wasz może odpowiedzieć, a wtedy moim zdaniem miał prawo to zrobić i nie możemy się złościć, że dał się ponieść emocjom.
Przewidywanie zachowań psa jest składową sukcesu, nie tylko co nasz pies zrobi, ale również jak ten drugi może się zachować. Opiekunowie muszą mieć umiejętność moderowania przestrzenią i środowiskiem.
Podsumowanie
Sztuka samoregulacji niektórym psom przychodzi łatwo, a inne muszą się jej nauczyć. Ważne jest, aby przewodnik psa potrafił rozpoznawać sygnały stresu u psa i wiedział, którą strategie wybrać, aby mu pomóc w danej sytuacji, oraz aby ta strategia w przyszłości była chętnie wybierana przez naszego psa. To dowód na to, że pies potrafi sam się regulować, musimy mu tylko pokazać opcje oraz wzmacniać go w nich.
Stres u psów jest powszechnym zjawiskiem, dlatego warto zadbać o jego obniżenie, choćby poprzez unikanie bodźców, które mogą niepokoić psa. Planowanie tak dnia, aby nasz pies zmagał się z jak najmniejszą liczbą trudności, wprowadzenie spacerów dekompresyjnych, znalezienie takich aktywności z psem, które ewidentnie sprawiają mu radość. Aktywności, które będzie mógł wykorzystać w problemowych sytuacjach. Warto również przyswoić strategie harmonizowania. Obserwacja i interpretacja psich zachowań pomogą lepiej zrozumieć psa.
Nie lekceważ braku umiejętności samoregulacji. Niestety pies nieposiadający żadnych strategii, nieznający żadnych działań mogących obniżyć napięcie, to pies z problemami behawioralnymi, pies, który nie wie jak radzić sobie z samotnością, pies, który nie potrafi wyznaczać granic, pies, który nie potrafi wypoczywać w obecności gości, to kilka przykładów.
Pamiętaj, że każdy pies jest inny i co działa dla jednego, może nie działać dla innego. Ważne jest, aby podejść do procesu z cierpliwością i zrozumieniem.
Zawsze warto skorzystać z porady behawiorysty, który oceni źródło zachowania u psa, a następnie dobierze odpowiednią metodę.