Rozwijanie umiejętności u psów jest ważne przez całe życie. Jedyni stawiają na zaangażowanie psa w sporty, inni skupiają się na pracy umysłowej. Niezależnie od tego, co wybierzesz, musisz mieć przygotowane nagrody dla swojego psa. I tutaj znowu część osób postawi na nagradzanie psa jedzeniem, a druga część na nagradzanie zachowania psa zabawką. Dzisiaj będzie właśnie o tej drugiej opcji, czyli o budowaniu motywacji na zabawę.
Po co pracować nad motywacją na zabawkę?
Temat zabawy psów jest poruszany niemal codziennie w różnych aspektach i na różnych portalach. Rola zabawy w życiu psa jest bardzo ważna. Pomaga w rozładowaniu napięcia, zaspokaja instynkt łowiecki, buduje pewność siebie u czworonoga, a także więź z opiekunem. Zalet zabawy z psem można by wymieniać bez końca, kluczowe jednak jest to, że zabawa to dla psa coś więcej niż bieganie za piłeczką.
Motywacja zabawkowa może pomóc w wielu codziennych sytuacjach z naszym psem. Bardzo często podczas zajęć w naszym Psiedszkolu, czworonogi korzystają z zabawek, które są dostępne na placu. Chwytają je, podrzucają, przeciągają się nimi z opiekunem. I nie ma w tym nic niezwykłego, dopóki nie przyjrzymy się tym zachowaniom bliżej. Analizując psią komunikację, zwracamy uwagę na to, z jakich strategii radzenia sobie ze stresem korzysta pies. Jedne chwytają na spacerze patyki, kiedy widzą obiekt, który ich niepokoi – inne po prostu niosą w pysku kawałek futerka lub właśnie zabawkę. Na linii pies – pies też widzimy takie sytuacje. Podczas psich spotkań, które organizujemy na naszym placu na Wilanowie, spotykamy ze sobą psy, korzystając z bariery i oceniamy interakcje między nimi. Psiaki bardzo często korzystają wtedy z różnych zabawek rozrzuconych na ziemi, żeby demonstrować przed drugim psem, albo poczuć się pewniej w trudnej dla niego sytuacji.
Podczas mijania innych psów, dla rozładowania emocji po trudnej interakcji czy po prostu, aby urozmaicić spacer – to tylko kilka powodów, dla których warto wypracować motywację na zabawkę u psa.
Jaką zabawkę dla psa wybrać?
Każdy pies jest inny i ma inne preferencje dotyczące zabawek, jedzenia czy nawet samych interakcji z człowiekiem. Często wybieramy zabawki dla psa, kierując się tym, co modne i popularne. Żeby zmotywować psa skutecznie do zabawy, potrzebujemy przedmiotu, który jest dla niego szalenie wartościowy! W końcu chcemy nagradzać psa tym, co lubi.
Przekrój zabawek na rynku psich akcesoriów jest ogromny i czasem ciężko jest zdecydować się na jedną rzecz. Polecam zrobić proste ćwiczenie na początek: rozejrzyj się w domu i zobacz jakie zabawki już masz. Przyjrzyj się ich strukturze, materiałowi, z jakiego zostały wykonane, rozmiarowi i posegreguj je na te pluszowe, do szarpania, wykonane z gumy lub innego tworzywa sztucznego. Teraz wybierz z nich te zabawki, po które najczęściej sięga (lub sięgał w przeszłości) Twój pies.
Zobacz, z jakich kategorii wybrałaś najwięcej zabawek i ułóż je w kolejności od tej najczęściej wybieranej u psa – do tej najmniej fajnej dla niego. I voilà! To są zabawki, z którymi zaczniemy pracę nad motywacją.
Gdybym miała polecić ci jedną zabawkę, którą mógłbyś kupić na początek budowania motywacji zabawowej u psa to szarpak. Pisaliśmy o nim więcej w tym artykule. Zabawki szarpaki służą między innymi do zaspokajania potrzeb łowieckich psów. Psy w procesie udomowienia wygasiły część zachowań łowieckich – ale nie wszystkie. Dlatego, kiedy będziemy pracować nad motywacją na zabawę, skupimy się m.in. na pobudzeniu instynktu łowieckiego u psa. Warto jednak pamiętać, że motywacja psa nie bierze się tylko z dobrze dobranej zabawki (chociaż to połowa sukcesu), ale też z tego, jak my się w tę zabawę zaangażujemy.
Możemy też podzielić sobie zabawkę jako nagrodę na kategorie: wspólne szarpanie zabawką, rzucanie, posiadanie zabawki.
SZARPANIE ZABAWKĄ
To ten rodzaj zabawy, który najczęściej angażuje psy. Warto go spróbować, kiedy mamy do czynienia z terierami czy rasami pierwotnymi, których łańcuch łowiecki jest najbardziej wzmocniony. U nich takie oferowanie zabawki jako nagrody przebiegnie zdecydowanie przyjemniej i mniej problematycznie. Natomiast u psów do towarzystwa, czyli mopsów, buldogów, cavalierów – będzie to trwało trochę dłużej, ale nie jest to niewykonalne. I mimo wszystko warto zacząć właśnie od szarpaka. Najlepiej z naturalnego futerka królika, owcy czy barana, im dłuższa linka, tym lepiej. Szarpanie zabawką jest też fajną nagrodą dlatego, że to przewodnik nagradza psa swoją obecnością i wspólną aktywnością.
RZUCANIE
To rodzaj nagrody, którą uwielbiają psy zwinne i szybkie np. whippety, dalmatyńczyki czy wyżły. One często demonstrują wręcz swoją prędkość np. przed innymi psami – warto to wykorzystać właśnie w przypadku nagród typu piłka, freesbie. To będzie też świetna alternatywa dla psów, które mają pasję pogoni!
POSIADANIE ZABAWKI
Niektóre psy uwielbiają nagrody, które mogą po prostu posiadać. Zabawka, którą mogą ponosić w pysku jak trofeum, albo pomemlać będzie dla nich super rozwiązaniem.
Finalnie zależy nam na tym, żeby pies doprowadzić do zabawy różnymi zabawkami, bo one będą miały też wpływ na motywacje psa.
Warto wiedzieć, że według Polony Bonac są dwa typy psów: CHASERS & FIGHTERS.
„Chasers” często nie chcą nic z ręki przewodnika. Gonienie nagrody, wysoka wartość przedmiotu i ruch to dla nich prawdziwa frajda.
„Fighters” dla nich zabawka sama w sobie nie musi być fajna – kwestia walki i zdobywania zabawki jest o wiele ważniejsza.
Takie rozróżnienie może Ci pomóc zacząć pracę ze swoim psem. Poznając jego preferencje, sposób zabawy jesteś w stanie dokładniej zaplanować wspólny trening i jego kryteria, a także dobór nagród.
Jak zmotywować psa do zabawy?
Chyba warto na początek napisać, z czego bierze się brak motywacji na zabawę u psa? Zazwyczaj dlatego, że trening kojarzył mu się z okazją do jedzenia. Wiele osób wciąż trenuje z psami “na głodniaka”, bo wtedy są bardziej zmotywowane. Jednak to może prowadzić właśnie do tego, że pies “zakodował” sobie, że czas spędzony na treningu jest przyjemny – bo jest tam jedzenie.
Drugim powodem dlatego pies nie ma motywacji zabawowej, jest to, że nikt go tego nie nauczył! Wiele psów nie rodzi się z przekonaniem, że zabawki są super – to my opiekunowie musimy ich tego nauczyć. Uatrakcyjniać wachlarz zabawek, oferować psu te o różnych kształtach czy fakturach. Wykorzystywać je w sytuacjach socjalnych, a nie tylko do tego, żeby psa “zmęczyć”. Wniosek z tego jest taki, że nagrody działają wtedy, kiedy są atrakcyjne.
Budowanie motywacji u psów to nie jest prosta i szybka nauka, jak chociażby w przypadku komend “leżeć” czy “siad”. Jak zwykle kluczem w takich sytuacjach jest czas i małe kroczki. Warto zrobić kilka prostych ćwiczeń, które pomogą wzbudzić w psie chęć zabawy.
- Musimy nauczyć psa zabawy szarpakiem – taka zabawa powoduje, że człowiek jest niezbędnym jej elementem.
- Wyprowadź zabawkę na spacer – to jedno z moich ulubionych ćwiczeń, które pokazała mi Paula Gumińska (z Paula robiliśmy webinar na temat obserwacji psów!). Wyciągamy zabawkę dla psa (najlepiej szarpak) i suniemy nim po ziemi, tak jakbyśmy wyprowadzali ją na spacer na smyczy. Nie wołamy psa, nie zachęcamy go do podejścia. Po prostu wyprowadzamy zabawkę na spacer. Robimy to tak długo, aż nasz pies podejmie zabawę. Chwilę się przeciągamy i kończymy zabawę.
- Nagradzaj za każdą interakcję z zabawką – każda nawet krótka chwila, kiedy pies przeciąga się z nami zabawką, jest na wagę złota. Właśnie w ten sposób buduje się motywacja zabawowa.
Zabawka jako nagroda
Zabawka może być świetną nagrodą dla psa za wykonanie zadania. Szeroki wachlarz nagród oparty zarówno na jedzeniu, jak i na zabawce, będzie dużo bardziej atrakcyjny dla psa niż tylko te same smakołyki przez cały czas.
Urozmaicenie sposobu wydawania nagrody, jak i sam jej dobór do psa mogą być świetnym motywatorem do wspólnych aktywności z psem. Zwróć uwagę na sposób, w jaki podajesz psu smakołyk. Zazwyczaj podajemy to prosto z otwartej dłoni albo trzymając ciastko między palcami. Jeśli ćwiczenie, które pies wcześniej wykonywał,było energiczne, to taki statyczny sposób wydawania nagrody może być zwyczajnie nudny.
Proponując zabawkę dla psa jako nagrodę od razu mamy inną energię. Przeciągamy się z psem, odbiegamy od niego – to dużo bardziej buduje motywacje i zachęca psa do wspólnego spędzania z nami czasu, niż po prostu podanie mu smakołyka.
Żeby pies chciał skorzystać z zabawki jako nagrody, musimy mieć kilka podstawowych rzeczy:
- chęć zabawy z nami lub konkretną zabawką
- odpowiednie środowisko (żeby na początku nie rozpraszało go wszystko dookoła)
- chęć kontynuowania zabawy
- sukces psa w ćwiczeniu
Etapy wprowadzania zabawki jako nagrody
- Pracujemy nad samą umiejętnością wspólnej zabawy z psem. Nie wszystkie psiaki od razu będą chętne do tego, by “dzielić się” ukochaną zabawką z opiekunem. Są psy, które wolą same zająć się swoją piłką czy szarpakiem, a obecność przy tym człowieka może je stresować. Dlatego musimy nauczyć psa zabawy. Żeby ta wspólna aktywność dała mu radość i chętnie się w nią angażował.
- Wykorzystanie zabawki jako nagrody za zadanie, które jest łatwe, pies je bardzo lubi i wykonuje je w znanym i spokojnym środowisku. Najlepiej skorzystać na początku z zabawki z futrem, która będzie pobudzająca dla psiaka. Ćwiczenie też nie powinno być statyczne, ale bardziej energiczne, żeby pies chwycił tą zabawkę w sposób bardzo naturalny – trochę tak jakby to była kontynuacja ćwiczenia. Jeśli to zrobi, to pobaw się z nim chwilę i zakończ interakcję. Chodzi o to, żeby nie przedłużać tego momentu kiedy pies ma zabawkę w pysku, bo bardzo szybko może ją porzucić.
- Wykorzystanie zabawki jako nagrody w nowych warunkach. Mamy już wypracowane dwa poprzednie punkty, pies fajnie korzysta z zabawki po swoich ulubionych ćwiczeniach i w znanym mu miejscu. Mamy schemat i dobrą komunikację w zabawie – to teraz czas na dodanie kolejnego elementu układanki, czyli nowego środowiska.
Kiedy przejdziecie przez wszystkie etapy wprowadzania zabawki jako nagrody, to pamiętaj o tym by w trening wprowadzać ją różnorodnie. Przechodzić z ćwiczeń na jedzenie, do ćwiczeń na zabawkę i na odwrót. Dzięki temu wypracujesz wiele narzędzi i schematów, w których twój pies się odnajdzie.
Podsumowanie
Poniżej kilka najważniejszych punktów z tego artykułu, które warto zapamiętać:
- na początek skorzystaj z zabawek, którymi Twój pies chętnie bawi się w domu
- jako dodatkowe urozmaicenie wybierz zabawki z futerkiem, na długiej lince i naucz psa zabawy w przeciąganie
- chwal i nagradzaj psa za każde podjęcie zabawki jako nagrody
- buduj motywację zabawową świadomie – wprowadź jasne warunki i schematy, a dopiero później staraj się je rozbudowywać
- skorzystaj z ćwiczenia na psią motywację
Powodzenia!
źródła:
Polona Bonac – online classes “Let’s play”
Paula Gumińska – seminarium z motywacji