Pies w nauce Porady, pomysły, wskazówki Z psem na codzień

Warto przyjrzeć się bliżej temu, jak pies wyraża swoją empatię i jak rozpoznać psie emocje w kontekście ich reakcji na nasz nastrój. To wiedza, która nie tylko pogłębia naszą więź z czworonożnym przyjacielem, ale także pozwala lepiej zrozumieć samych siebie. 


Czy nie jest zadziwiające, że istota należąca do innego gatunku potrafi tak precyzyjnie odczytywać i odpowiadać na nasze emocjonalne potrzeby? W tym artykule przyjrzymy się mechanizmom, dzięki którym psy rozróżniają emocje swoich właścicieli i reagują na nie w sposób, który niejednokrotnie zaskakuje nawet doświadczonych behawiorystów.

Spis treści:

  1. Wpływ emocji na psa – badania
  2. Jak pies okazuje emocje?
  3. Jak pomóc psu w naszych trudnych chwilach?
  4. W lustrze emocji – człowiek i pies

Życie emocjonalne psów to niezwykle złożona sfera, którą od lat zgłębiają eksperci, tacy jak Alexandra Horowitz czy Stanley Coren. To właśnie ich obserwacje zachowań psów pozwoliły lepiej zrozumieć emocje psów i ich niezwykłą zdolność do synchronizacji z ludzkimi uczuciami. W trudniejszych sytuacjach pies często staje się najlepszym powiernikiem i podporą emocjonalną.

Naukowcy odkryli, że w ich organizmach, podobnie jak u ludzi, wydziela się oksytocyna – hormon często nazywany “hormonem miłości” – gdy wchodzą w pozytywne interakcje ze swoimi opiekunami. To właśnie te neurobiologiczne mechanizmy pozwalają psu tak dokładnie odczytywać nasze stany emocjonalne.

Przełomowe badania przeprowadzone w 2016 roku na Uniwersytecie w Lincoln wykazały, że psy potrafią rozpoznać nastrój psa i człowieka, analizując wyraz twarzy oraz ton głosu. Zespół badaczy udowodnił, że psy posiadają naturalną zdolność łączenia bodźców wzrokowych i dźwiękowych w spójną całość emocjonalną. To pokazuje, jak głęboko psy mają rozwiniętą umiejętność odczytywania ludzkich emocji. [1]

Kolejne istotne odkrycia przyniosły badania dr Takefumi Kikusui z Uniwersytetu Azabu w Japonii. Jego zespół w 2023 roku udokumentował, że psy reagują łzami radości na spotkanie ze swoimi opiekunami. To pierwszy naukowo potwierdzony przypadek, gdy zwierzęta wydzielają łzy w reakcji na pozytywne emocje. Badacze wykazali, że poziom oksytocyny wzrasta zarówno u psów, jak i ich właścicieli podczas takich wzruszających momentów. [2]

Warto również wspomnieć o projekcie badawczym realizowanym przez naukowców z Uniwersytetu Wiedeńskiego, którzy w 2022 roku przeanalizowali, jak psy przeżywają stres swoich opiekunów. Wykorzystując pomiary kortyzolu (hormonu stresu) oraz obserwacje zachowań psów, udowodnili, że czworonogi nie tylko rozpoznają psie emocje, ale również synchronizują swój poziom stresu z poziomem stresu właściciela. To zjawisko, nazwane “zaraźliwością emocjonalną”, pokazuje, jak głęboka może być więź między człowiekiem a psem. [3]

Zaskakujące wyniki przyniosły także badania dr Alexandry Horowitz, która przez lata obserwowała, jak psy odczuwają emocje w kontekście społecznym. Jej badania nad teorią umysłu u psów sugerują, że potrafią one dostosować swoje zachowanie do reakcji opiekuna. To sugeruje, że psy mają znacznie bardziej rozwiniętą inteligencję emocjonalną, niż wcześniej przypuszczano. [4]

Opiekunowie psów szybko uczą się rozpoznawać psie emocje poprzez obserwację mowy ciała, dźwięków i zachowań swoich czworonożnych przyjaciół. To ciekawe, jak wiele sposobów wyrażania uczuć mają te zwierzęta i jak precyzyjnie potrafią komunikować swoje stany emocjonalne.

Psy reagują na otoczenie całym swoim ciałem – od pozycji uszu, przez napięcie mięśni, aż po ułożenie ogona. Gdy pies okazuje szczęście, możemy zaobserwować charakterystyczne rozluźnienie całej sylwetki, merdanie ogonem i tzw. “psi uśmiech” – lekko otwartą paszczę z uniesionymi kącikami. W trudniejszych sytuacjach pies wyraża swoje emocje w bardziej stonowany sposób – może to być delikatne położenie głowy na kolanach opiekuna czy ciche towarzyszenie.

Strach i niepokój psy komunikują poprzez bardzo charakterystyczne oznaki – kulenie ogona, przywieranie do ziemi, drżenie czy chowanie się w bezpiecznych miejscach. To pokazuje, jak psy mają uczucia i różne strategie radzenia sobie z nimi.

Szczególnie interesujące jest to, jak psy okazują miłość i przywiązanie. Potrafią dostosować intensywność swoich reakcji do sytuacji i nastroju opiekuna. W chwilach radości wyrażają się całym ciałem, natomiast w momentach smutku czy przygnębienia domownika potrafią zachowywać się niezwykle spokojnie i empatycznie. Obserwacje zachowań psów dowodzą, że potrafią one bezbłędnie odczytywać stany emocjonalne swoich opiekunów i odpowiednio na nie reagować.

Warto zauważyć, że psy posiadają również zdolność do wyrażania złości czy frustracji w sposób kontrolowany. Zanim zdecydują się na bardziej zdecydowaną reakcję, zwykle wysyłają szereg sygnałów ostrzegawczych, co świadczy o ich rozwiniętej inteligencji emocjonalnej.

Psy odczuwają emocje na niezwykle głębokim poziomie, dlatego tak ważne jest, by zrozumieć emocje psów w momentach, gdy sami przeżywamy trudne chwile. Ekspertka Alexandra Horowitz podkreśla, że stany emocjonalne właściciela mają ogromny wpływ na to, jak pies wyraża swoje uczucia i zachowania.

Gdy pies przeżywa wraz z nami trudne momenty, bardzo ważne jest, by pomóc mu rozpoznać psie emocje i nauczyć się je kontrolować. Psy reagują na nasze zachowanie w bardzo zróżnicowany sposób – niektóre stają się nadmiernie opiekuńcze, inne mogą wykazywać oznaki stresu czy nawet złość. Dlatego tak istotne jest, by rozpoznać nastrój psa i odpowiednio na niego odpowiedzieć. W takich sytuacjach pies okazuje szczęście w bardziej stonowany sposób, często intuicyjnie wyczuwając, że jego opiekun potrzebuje spokoju i wsparcia.

Warto pamiętać, że psy mają uczucia i rozróżniają emocje psów oraz ludzi z zadziwiającą precyzją. Gdy pies wyraża zaniepokojenie naszym stanem, ważne jest, by zachować stabilną rutynę i spokój. Stany emocjonalne opiekuna bezpośrednio wpływają na samopoczucie czworonoga, dlatego należy zadbać o równowagę w relacji. Psy reagują szczególnie intensywnie na gwałtowne zmiany nastroju właściciela, co może prowadzić do zaburzenia ich poczucia bezpieczeństwa.

W trudnych momentach pies okazuje miłość i wsparcie na swój unikalny sposób, ale potrzebuje też jasnych sygnałów i stabilnego przewodnictwa ze strony opiekuna. Nastrój psa jest ściśle powiązany z atmosferą panującą w domu, dlatego warto zadbać o spokojną, przewidywalną przestrzeń, która pomoże zwierzęciu zachować równowagę emocjonalną. Stany emocjonalne obu stron tej relacji wzajemnie się przenikają i wpływają na siebie, tworząc unikalną więź, która może być źródłem wsparcia w najtrudniejszych chwilach.

Zrozumienie tego, jak psy odczuwają emocje i potrafią je z nami dzielić, to jeden z ważniejszych elementów budowania głębokiej, satysfakcjonującej relacji. Obserwacje zachowań psów przez lata pokazały, że te niezwykłe zwierzęta posiadają zdolność nie tylko do rozpoznawania naszych stanów emocjonalnych, ale także do empatycznego reagowania na nie. W trudniejszych sytuacjach pies staje się często najlepszym powiernikiem naszych trosk, intuicyjnie wiedząc, kiedy zachować dystans, a kiedy okazać wsparcie. To właśnie ta wyjątkowa umiejętność sprawia, że psy reagują na nasze emocje w sposób, który pomaga nam przetrwać nawet najtrudniejsze momenty. Warto docenić tę niezwykłą więź i pielęgnować ją, pamiętając, że psy mają uczucia równie głębokie jak nasze. Być może właśnie dlatego relacja człowieka z psem przetrwała tysiące lat – bo opiera się na wzajemnym zrozumieniu i szacunku dla emocjonalnej natury obu gatunków.

Źródła:

[1] N. Albuquerque i wsp., Dogs can recognize emotions in humans and dogs, “Biology Letters” 2016, nr 12(1).

[2] T. Kikusui i wsp., Dogs cry tears of joy when reunited with their owners, “Current Biology” 2022, nr 32(17).

[3] L.S.V. Roth i wsp., Long-term stress synchronization between dogs and their owners, “Scientific Reports” 2019, nr 9(1).

[4] A. Horowitz, Inside of a Dog: What Dogs See, Smell, and Know, Scribner, Nowy Jork 2009.

Podziel się Facebook